Στο ένα χέρι κρατάω ένα ποτήρι κόκκινο κρασί, στο άλλο χέρι το τηλέφωνο. Κάθομαι στον καναπέ, δίπλα στο χριστουγεννιάτικο δέντρο και απολαμβάνω την κουβέντα. Στην άλλη άκρη της γραμμής βρίσκεται η Κατερίνα Ρεμούνδου, η γνωστή σε όλους Τάτα που μαγειρεύει στου Ζοζέφ, στον Πιτροφό της Άνδρου. Στο δεύτερο χωριό μου.
100 συνταγές από την Κατερίνα Ρεμούνδου
Είχα καιρό να της μιλήσω, μαθαίνω τα νέα της και απολαμβάνω τον ενθουσιασμό της για την πρόοδο του πολυπόθητου βιβλίου της. Το δουλεύει τα τελευταία 5 περίπου χρόνια. Το σκέφτεται τόσα και άλλα τόσα. Αυτή τη φορά έχει ήδη οριστικοποιήσει τις 100 συνταγές που θα περιέχονται. Επιλέγει και μελετάει τις πρώτες φωτογραφίες. Μου διαβάζει την εισαγωγή της κολοκυθόπιτας και ταυτόχρονα μέσω messenger, μου περνάει ασπρόμαυρες εικόνες του νησιού και λαχταριστές απεικονίσεις των συνταγών της.
Εκείνη βρίσκεται στον Πιτροφό κι εγώ στην Αθήνα. Χωρίς να το καταλάβει, με έχει ήδη μεταφέρει στο νησί. Μυρίζω το νωπό από την υγρασία χώμα, γεύομαι το μέλι, με ξεσηκώνουν οι αέρηδες και με ξεκουφαίνουν οι καμπάνες.
Άνδρος, το ευλογημένο νησί
Η Άνδρος είναι εύφορο κυκλαδίτικο νησί. Πρωτογενή παραγωγή, πρώτες ύλες, παραλίες, τοπία, ιστορία, παράδοση, τέχνες, γαστρονομία, άνθρωποι. Όλες οι χρήσιμες λέξεις που χαρακτηρίζουν ένα τόπο -σύμφωνα με το γνωστό κλισέ: “ευλογημένο”.
Για την Τάτα η λύρα, η γνωστή σε όλους μας κολοκύθα, είναι ένα υλικό που μεταμορφώνεται, πλάθεται εύκολα, συνδυάζεται, αλλάζει μορφές, υφές και στυλ. Πότε γίνεται μέρος μίας παραδοσιακής συνταγής, πότε ένα φίνο συνοδευτικό, πότε μία ταπεινή νότα νοστιμιάς, πότε ένα πλήρες γεύμα. Κάποιες φορές γίνεται κομμάτι ενός τολμηρού αλλά μετρημένου νεωτερισμού -τόσο όσο, να μην ξεφύγει από τη γαστρονομική κουλτούρα του νησιού. Αυτό το νησί άλλωστε δεν φλέρταρε ποτέ με ακρότητες, ειδικά στη μαγειρική που όλα ήταν μετρημένα, ζυγισμένα και σοφά μαγειρεμένα.
“Την αγαπώ τη λύρα και μου αρέσει να την χρησιμοποιώ στις συνταγές μου. Η κολοκύθα είναι καμβάς, την κάνεις ό,τι θέλεις“,
λέει και χωρίς να το καταλάβει μετατρέπει την απλή μαγειρική σε τέχνη. Όπως θα μιλούσε και ένας καλλιτέχνης δηλαδή.
Γαστρονομική κουλτούρα της Άνδρου
Σ΄ αυτό το νησί η μαγειρική και η γενικότερη γαστρονομική κουλτούρα, αμφιταλαντεύονται μεταξύ πλούτου και φτώχειας και αυτό γιατί δεν υπήρχε δυνατή, μεσαία κατάσταση. Από τη μία ήταν τα σουαρέ των εφοπλιστών, οι απογευματινές βεγγέρες των γυναικών και από την άλλη τα χοιροσφάγεια των φτωχών, τα ζυμώματα, τα φουρνίσματα και τα ξεφουρνίσματα.
Κάθε συνταγή και ιστορία
Κάθε συνταγή από το βιβλίο της Τάτας περιέχει μία μικρή ιστορία της Άνδρου, μία εικόνα που είδε, μια στιγμή που έζησε. Η περιγραφή της έχει απλές λέξεις, κατανοητές και ελαφρώς γλαφυρές. Στα κείμενα και στις φωτογραφίες της διακρίνω το σεβασμό προς τους ανθρώπους του νησιού, την φροντίδα των φτωχών, την καλαισθησία των πλουσίων, την αγάπη για την εντοπιότητα, την πολύτιμη αξία της εποχικότητας.
Γράφει απλά και μετρημένα όπως αρμόζει σε μία κυρία της αστικής Άνδρου, της το λέω και καταλαβαίνω ότι χαμογελάει. Όλο το βιβλίο περιέχει στοιχεία της ντοπιολαλιάς, παίζει μεταξύ παραδοσιακών εθίμων και αστικών συνηθειών δημιουργώντας εν τέλει μία συλλογή σύγχρονης αστικής κουζίνας.
Το εμβληματικό πιάτο της Άνδρου από την Κατερίνα Ρεμούνδου
Της προτείνω να χρησιμοποιήσει στο εξώφυλλο την φωτογραφία που δείχνει το δεξί της χέρι να αρτύζει με τριμμένο τυρί την κολοκύθα που ψήνεται στη φωτιά. “Είναι η φουρτάλια, το εμβληματικό πιάτο της Άνδρου, στο βιβλίο τη φτιάχνω με λύρα“, συμπληρώνει.
Διαβάστε εδώ μια από τις συνταγές του βιβλίου της
Αν όλα πάνε όπως τα υπολογίζει, το βιβλίο θα κυκλοφορήσει στα μέσα του 2020. Έως τότε μπορείτε να συναντήσετε την Κατερίνα Ρεμούνδου στην Άνδρο. Θα την βρείτε να μαγειρεύει στου Ζοζέφ, να ταΐζει τις γάτες της, να παίζει με τα σκυλιά της ή απλώς να περνάει πολύτιμες στιγμές με το σύντροφό της, τον Γιάννη.
Φωτογραφίες: Μαρία Λαμπριάδου
