Η αλήθεια είναι ότι ο πρώτος που αναρωτήθηκε για το πόσο μπλε ξοδεύει ο Θεός ήταν ο μεγάλος Έλληνας ποιητής Οδυσσέας Ελύτης. Η επίσης μεγάλη αλήθεια είναι ότι η ελληνική γλώσσα περιέχει περισσότερους από έναν όρους για να περιγράψει το μπλε χρώμα. Πριν λίγες ημέρες όμως διάβασα μία έρευνα που αλλάζει τα δεδομένα και βρέθηκα να αναρωτιέμαι: Άραγε πόσο μπλε ξοδεύουν οι Έλληνες;
Το ΜΠΛΕ
Χρησιμοποιούμε τον όρο “μπλε” για να περιγράψουμε τον καθαρό ουρανό χωρίς να προσδιορίζουμε αν είναι σκούρο ή φωτεινό μπλε. Το ίδιο ακριβώς συμβαίνει και με το “μπλε” της θάλασσας, υποδηλώνοντας την καθαρότητα των νερών. Λέμε ότι ζούμε κάτω από τον “μπλε ουρανό της Ελλάδας” και “κολυμπάμε στα μπλε νερά της θάλασσας” και γινόμαστε κατανοητοί χωρίς όμως ουσιαστικά να προσδιορίζουμε την απόχρωση. Φωτεινή ή σκούρα.
Το μπλε της Ελληνικής Σημαίας και του Αιγαίου (Aegean Blue). Mε μία γρήγορη αναζήτηση στην παλέτα της Pantone παρατηρεί κανείς αμέσως πως όταν οι Έλληνες περιγράφουν το μπλε του Αιγαίου δεν εννοούν ακριβώς την απόχρωση 18-4320 TPX αλλά την απόχρωση Reflex Blue C.
Που είναι το λάθος; Μελέτησα την ανάλυση της τετραχρωμίας CMYK και φάνηκε αμέσως. Αν και περιέχει το Κυανό (μπλε) σε ποσοστό 74%, ταυτόχρονα περιέχει και 9% Κ (key), δηλαδή μαύρο, ένα χρώμα που δεν περιέχεται στην ιδιοσυγκρασία των Ελλήνων. Τα άλλα ποσοστά είναι 46% για το ματζέντα και 37% κίτρινο σε αντίθεση με τον κωδικό Reflex Blue C, το σωστό χρώμα της Ελληνικής Σημαίας, που η ανάλυσή του είναι 100% Κυανό και 89% Ματζέντα με ποσοστά 0% στο κίτρινο και το μαύρο.
ΤΟ ΓΑΛΑΖΙΟ
Χρησιμοποιούμε τον όρο γαλάζιο για να περιγράψουμε τις πιο φωτεινές αποχρώσεις του μπλε. Όπως για παράδειγμα τα “γαλάζια νερά”, προσδιορίζοντας την καθαρή θάλασσα ή τον “γαλάζιο ουρανό” όταν θέλουμε να περιγράψουμε με λέξεις ότι δεν έχει σύννεφα.
Η πιο αντιπροσωπευτική εφαρμογή του γαλάζιου χρώματος που συμβολίζει την ποιότητα των θαλασσινών νερών είναι η Γαλάζια Σημαία. Ένα σύμβολο ποιότητας σε πάνω από 50 χώρες, που διαρκώς αυξάνονται, απονέμεται με αυστηρά κριτήρια σε οργανωμένες ακτές και μαρίνες
ΤΟ ΤΡΑΓΟΥΔΗΣΜΕΝΟ ΘΑΛΑΣΣΙ
Τα δεδομένα μπλέκονται ακόμη περισσότερο όταν οι ποιητές και τραγουδοποιοί χρησιμοποιούν το “θαλασσί” για να υμνήσουν την “θάλασσα μάνα, την γαλάζια μοίρα”, “το θαλασσί της θάλασσας και όλο το μπλε του χάρτη”, για να διαβάσουν τις τρυφερές αναμνήσεις στα “γαλάζια γράμματα”, για να μην ξαναφορέσουν “το πουκάμισο το θαλασσί” ή “το φόρεμα το θαλασσί που κέντησαν οι μάγισσες” ή ακόμη και την “θαλασσιά την χάντρα για το μάτι”.
ΟΙ ΜΠΛΕ ΑΠΟΧΡΩΣΕΙΣ
Ενώ φωτογραφίζουμε, χρωματίζουμε και υμνούμε όλες τις αποχρώσεις του μπλε, το BBC δημοσίευσε μία έρευνα που έδειξε ότι οι Έλληνες που ζουν για μεγάλες χρονικές περιόδους σε χώρες όπως το Ηνωμένο Βασίλειο, όπου δεν υπάρχει γλωσσικός διαχωρισμός στις αποχρώσεις του μπλε, αρχίζουν να χάνουν την ικανότητα της διάκρισης των διαφορετικών τόνων του μπλε και του γαλάζιου. Αυτό οφείλεται στο γεγονός ότι μετά από μακροχρόνια καθημερινή έκθεση σε αγγλόφωνο περιβάλλον, ο εγκέφαλος των εγγενών ομιλητών της ελληνικής γλώσσας αρχίζει να ερμηνεύει τα χρώματα “γαλάζιο” και “μπλε” ως μέρος της ίδιας χρωματικής κατηγορίας, μια που – ως γνωστόν – σκεφτόμαστε με λέξεις.
Συμπερασματικά μιλώντας, οι Έλληνες που ζουν μακριά από την Ελλάδα βλέπουν όλες τις αποχρώσεις σαν μία. Την μπλε.
Ή τουλάχιστον έτσι τις αποκαλούν.
Διαβάστε περισσότερα για την έρευνα: Depending on what language you speak, your eye perceives colours – and the world – differently than someone else.
Διαβάστε περισσότερα για το μπλε: https://xromata.com/?p=5488
Κεντρική φωτογραφία: Ευριπίδης Αποστολίδης
