Το 2020 ήταν η χρονιά με τις μεγαλύτερες αλλαγές στην καθημερινότητα και τις διατροφικές συνήθειες. Εύλογα αναρωτιέται κανείς πως θα τρώμε μετά την covid εποχή.
Το απότομο Lockdown προκάλεσε δραστικές αλλαγές στον τρόπο που σκεφτόμαστε και που διαχειριζόμαστε τις τροφές σε όλα τα επίπεδα, από την επιλογή μίας διαφορετικής τροφής μέχρι τη μαγειρική στο σπίτι.
Και αν σε παγκόσμιο επίπεδο οι ειδικοί μελετούν το φαινόμενο “COVID-19 Disruption” την ίδια στιγμή, όσοι ζουν στη χώρα μας, δεν κατανοούν εύκολα αυτές οι αλλαγές. Αυτό συμβαίνει γιατί έχουμε την ευλογία να ζούμε σε προικισμένο τόπο, με ευνοϊκό κλίμα για τις καλλιέργειες και ξεχωριστό μικροκλίμα σε κάθε επαρχία και σε κάθε νησί.
Μπορεί να θεωρείται η φράση «κλισέ» εντούτοις το ανάγλυφο της Ελλάδας, είναι αυτό που μας κάνει ξεχωριστούς. Έχουμε πλούσιο πρωτογενή τομέα και δυνατά χέρια στη διαχείριση και στη μεταποίησή τους. Για κάθε έναν πολίτη που ζει και εργάζεται σε ένα αστικό κέντρο (βλέπε Αθήνα, Θεσσαλονίκη) υπάρχουν τουλάχιστον 2 συγγενείς που ζουν στην επαρχία, έχουν πρόσβαση σε κρέας, ψάρι, γάλα, όσπρια, βότανα κτλ. και μπορούν να τους τροφοδοτήσουν.
Όμως, όπως όλοι γνωρίζουμε, οτιδήποτε συμβαίνει γύρω μας, έρχεται η στιγμή που φτάνει και στην πόρτα μας. Επηρεαζόμαστε.
Η άνοιξη της ψηφιακής εποχής
Με την ανακοίνωση του lockdown το Μάρτιο του 2020, την απαγόρευση της κυκλοφορίας και το φόβο των μετακινήσεων, δημιουργήθηκαν νέα μοντέλα προμήθειας τροφίμων.
Εν μία νυκτί, αναπτύχθηκαν ψηφιακές πλατφόρμες παραγγελιοληψίας όπως το e-FOOD, το WOLT, το BOX κ.α, καθώς και ηλεκτρονικά καταστήματα όπως το δικό μας, το Olicatessen.
Ο χάρτης των τάσεων – Πώς θα τρώμε μετά την Covid
Βιωσιμότητα και Αειφορία στο επίκεντρο
Πριν την πανδημία, ο όρος Βιωσιμότητα (sustainability) «κυκλοφορούσε» μόνο στα ερευνητικά κέντρα των πανεπιστημίων, στις αίθουσες σεμιναρίων και στις ακτιβιστικές οργανώσεις. Αυτό το πρότυπο παραγωγής, με επίκεντρο τον άνθρωπο και το περιβάλλον, αποτελούσε μόνο έναν άξονα προτιμήσεων στο γαστρονομικό χάρτη. Ήταν ένα πρώιμο trend.
Μέσα σε ένα χρόνο πανδημίας όλα άλλαξαν. Αν το μακρινό 2020 η βιωσιμότητα ήταν ένα ξεχωριστό trend, το 2022 θα δούμε ότι έχει πάρει τη θέση στο κέντρο των αξόνων. Ας δούμε λοιπόν πως θα τρώμε μετά την covid.
Όλες οι τάσεις έχουν ως βασική αρχή τη βιωσιμότητα. Δηλαδή, την οικονομία πόρων στην παραγωγική διαδικασία. Έτσι, δίνουν έμφαση στο σεβασμό προς το περιβάλλον, στο οποίο ζει ο άνθρωπος.
Μιλάμε για μετάβαση στην εποχή της κυκλικής οικονομίας και της περιβαλλοντικής ενσυναίσθησης. Που σημαίνει ότι σκεφτόμαστε και λειτουργούμε με λιγότερη χρήση πλαστικών, οικονομία στη χρήση του νερού, μηδενική χρήση χημικών ουσιών στις καλλιέργειες, άνοδο της οργανικής παραγωγής (organic farming), και μηδενική σπατάλη τροφίμων (zero food waste).
Εδώ, έχει θέση η καινοτομία στα τρόφιμα καθώς και η εμφάνιση νέων τροφίμων. ΕΥΡΩΠΑΪΚΗ ΕΠΙΤΡΟΠΗ – ΝΕΑ ΤΡΟΦΙΜΑ
Οι γαστρονομικές τάσεις δημιουργούνται και διαμορφώνονται σύμφωνα με τις αγοραστικές μας συνήθειες. Για να προβλέψουμε τις προτιμήσεις του 2022, δηλαδή το πώς θα τρώμε μετά την Covid, δεν χρειάζεται να έχουμε το «χάρισμα της έκτης αίσθησης».
Μετά από όσα ζήσαμε, θέλουμε να φροντίζουμε για την καλή υγεία, την άνεση, τη νοσταλγία για την «παλιά κανονικότητα». Σίγουρα και την ανάγκη για νέες περιπέτειες και εμπειρίες.
1. Έξτρα Βιο- Λειτουργικά Τρόφιμα (Functional Plus)
Τι παρατηρείται: Μία από τις πιο σημαντικές τάσεις είναι τα βιο-λειτουργικά τρόφιμα και αναψυκτικά που περιέχουν θρεπτικά συστατικά. Αναζητάμε προϊόντα που μπορούν να βελτιώσουν την υγεία μας και να μας βοηθούν να αποφύγουν ασθένειες. Είχαμε χρόνο και κίνητρα για να εκπαιδεύσουμε τους εαυτούς μας σχετικά με τα δραστικά συστατικά που ωφελούν την υγεία, ειδικά το ανοσοποιητικό μας σύστημα.
Μεταξύ των επιπτώσεων της πανδημίας είναι και η επίγνωση της γενικότερης κατάστασης της υγείας μας, ιδιαίτερα της παχυσαρκίας, της επίδρασής της στην καρδιά και τους πνεύμονες.
Παρατηρείται επίσης άνοδος στις λύσεις απώλειας βάρους και προτίμηση σε προγράμματα αλλαγής τρόπου ζωής. Είναι κατανοητό ότι η αποφυγή των junk food από μόνη της δεν είναι αρκετή. Το θέμα του βάρους (ή της απώλειας του) θα καθορίσει σε μεγάλο βαθμό το πως θα τρώμε μετά την covid.
Τι προβλέπεται: Θα αναζητήσουμε τροφές πλούσιες σε βιταμίνες, μέταλλα και εναλλακτικής μορφής πρωτεΐνες. Προϊόντα με πρόσθετες βιταμίνες που υπόσχονται να ενισχύσουν την ανοσολογική μας άμυνα.
Θα αναζητήσουμε τρόφιμα χωρίς επεξεργασμένη ζάχαρη ή με εναλλακτικές μορφές γλυκαντικών ουσιών. Η προτίμηση στο μέλι και στη στέβια έχει ανοδική πορεία.
Εμπλουτισμένο μέλι
Επειδή οι γεύσεις συνδέονται στο μυαλό μας με πιο υγιεινή επιλογή, περιμένουμε να δούμε τροφές όπως το τζίντζερ, τα εσπεριδοειδή, ο κουρκουμάς, η μαστίχα να είναι ιδιαίτερα δημοφιλή. Βλέπουμε αυτές τις γεύσεις να κερδίζουν ακόμη περισσότερη δημοτικότητα.
2. Νοσταλγία – επιστροφή στα παλιά
Τι παρατηρείται: Υπάρχουν στιγμές που θέλουμε να επιστρέψουμε στο παρελθόν – στις παλιές καλές μέρες, όπου τα πράγματα ήταν απλά. Η έννοια του σπιτιού έχει εξελιχθεί κατά τη διάρκεια του lockdown. Το σπίτι μας είναι η βάση μας. Παρότι ζήσαμε πολλές ώρες περιορισμένοι στους 4 τοίχους, αποτελεί πηγή ασφάλειας και άνεσης.
Για να αντιμετωπίσουμε τη διαμονή στο σπίτι, πολλοί από εμάς στραφήκαμε σε παλιές συνταγές. Αναζητήσαμε γεύσεις που μας θυμίζουν την παιδική ηλικία.
Επιπλέον, υπάρχει μια ισχυρή σύνδεση στον εγκέφαλό μας μεταξύ των γεύσεων, των αρωμάτων και της μνήμης μας. Αυτός είναι ο λόγος για τον οποίο οι νοσταλγικές και ρετρό γεύσεις είναι ιδιαίτερα δημοφιλείς σε καιρούς ύφεσης ή κρίσης.
Τα παλιομοδίτικα πιάτα και οι παραδοσιακές τεχνικές μαγειρέματος γίνονται δημοφιλή σε κάθε περίοδο κρίσης. Ήταν αναμενόμενο ότι αυτό θα συμβεί και στην covid εποχή. Νοσταλγία, σπιτικά αρώματα, επιστροφή στην αυθεντικότητα. Άλλωστε όλοι μας βρεθήκαμε με περισσότερο χρόνο στο σπίτι για να μαγειρεύουμε και να ψήνουμε.
Δεν είναι τυχαίο που στο πρώτο lockdown εξαφανίστηκε η μαγιά από τα ράφια. Λες και προκηρύχθηκε ένας άτυπος μαραθώνιος αγώνας ζυμώματος και προζυμένιου αναπιάσματος. Ειδικά δε στο δεύτερο και τρίτο Lockdown γέμισαν τα social media με ψηφιακά – τσουρέκια.
Τι προβλέπεται: Η άνοδος του σπιτικού ψησίματος έχει δείξει ότι στραφήκαμε στους αγαπημένους μας υδατάνθρακες. Περιμένουμε τα φαινόμενα ψησίματος να συνεχιστούν καθώς πολλοί καταναλωτές έχουν επενδύσει σε εξοπλισμό (πχ. Κουζινομηχανές – αρτοπαρασκευαστές) και εμπιστεύονται τις νέες δεξιότητές τους.
Ήδη, ενάμιση χρόνο μετά, κάνουν το ντεμπούτο τους επιχειρήσεις με έμφαση στα προϊόντα με βάση το προζύμι.
Η τάση της νοσταλγίας είναι αντίθετη προς τις τάσεις που εστιάζουν στην υγεία και βασίζονται στην εμπειρία. Αφορά τα δικά μας τοπικά και εποχικά πιάτα αντί για εξωτικά πιάτα από άλλες χώρες. Πρόκειται για απλότητα και γεμάτες γεύσεις αντί για περίπλοκες δίαιτες και νεοτερισμούς με superfoods.
Περιμένουμε νοσταλγικές γεύσεις και συνδυασμούς γεύσεων που θυμίζουν λεμονάδες, κέικ και επιδόρπια.
3. Περιπέτεια & εμπειρία (Adventure & Experience)
Τι παρατηρείται: Ακόμα περισσότερο τώρα, λαχταράμε την περιπέτεια και αναζητούμε νέες εμπειρίες για να προσφέρουν μια αίσθηση έξαψης στην καθημερινή ρουτίνα.
Ζούμε σε μία χώρα που βασίζεται στον τουρισμό και είμαστε συνηθισμένοι σε προσιτές επιλογές ταξιδιού. Μας αρέσει να τρώμε έξω και αυτό είναι μέρος της κουλτούρας μας. Γι’ αυτό άλλωστε και είμαστε συνηθισμένοι σε μια μεγάλη γκάμα επιλογών για φαγητό.
Αυτές οι ανάγκες μας εξακολουθούν να ισχύουν, παρόλο που οι ευκαιρίες ταξιδιού και φαγητού-έξω σταμάτησαν απότομα. Η ανάγκη μας για περιπέτεια καλύπτεται με αντίστοιχες γεύσεις που όμως μπορούμε να απολαύσουμε και στο σπίτι.
Τυπικές γεύσεις που στο μυαλό μας φέρνουν εικόνες περιπέτειας, ή μας θυμίζουν διακοπές και εξωτικά μέρη. Παράδειγμα, τροπικά φρούτα και μπαχαρικά. Οι γεύσεις κοκτέιλ όπως η Pina Colada ή η Μαργαρίτα είναι δημοφιλείς σε όσους από εμάς αναζητούμε την περιπέτεια.
Ακόμα και οι συντηρητικότεροι από εμάς, είμαστε δεκτικοί στις εξωτικές γεύσεις αν τις δοκιμάσουμε σε συνδυασμό με τοπικές γεύσεις και γνώριμα σε εμάς προιόντα. Για παράδειγμα, η γεύση πορτοκαλιού που αναμιγνύεται με το yuzu δημιουργεί έναν ευχάριστο συνδυασμό εσπεριδοειδών.
Προβλέψεις: Κάποιοι από εμάς προσελκύονται από νέους, τολμηρούς συνδυασμούς και δημιουργικές εφαρμογές. Περιμένουμε πολλές ιδέες για νέα προϊόντα τα επόμενα χρόνια. Συχνά η έμπνευση προέρχεται από προσπάθειες μείωσης των αποβλήτων και δημιουργίας πιο βιώσιμων προϊόντων.
Η επιθυμία να ανακαλύψουμε νέα συστατικά στην αυλή μας είναι ισχυρή καθώς πολλοί από εμάς εξερευνούμε ξεχασμένα τοπικά φυτά για να αξιοποιήσουμε τις βιώσιμες, τοπικές και πράσινες πρακτικές.
4. Άνεση – comfort food & δοκιμασμένες γεύσεις
Τι συμβαίνει: Παρότι μιλάμε για αειφορία, καλή υγεία, μειωμένη ζάχαρη, βιο-λειτουργικά τρόφιμα κτλ, σε αυτή την τάση για το πως θα τρώμε μετά την Covid, δεν ισχύει απολύτως τίποτα. Όλα όσα μάθαμε, καταρρίπτονται.
Οι νοσταλγικές διαθέσεις, όπως το comfort food και οι δοκιμασμένες γεύσεις, είναι δημοφιλείς στις δύσκολες στιγμές. Ίσως γιατί παρέχουν απλές και προσιτές απολαύσεις που μας βοηθούν να αισθανόμαστε καλύτερα. Γνωρίζουμε τη δύναμη του comfort food κάθε φορά που θέλουμε να χαλαρώσουμε όταν βιώνουμε μια προσωπική κρίση. Ακόμα περισσότερο όταν θέλουμε να νοιώσουμε ασφάλεια και θαλπωρή.
Μέσα στην ψυχολογική πίεση, κλειδωμένοι στο σπίτι, είδαμε την ανάγκη για προσωπική επιβράβευση. Τον ορισμό του «θα το γευτώ γιατί μου αξίζει» ή τον ορισμό του «μια ζωή την έχουμε, ας απολαύσουμε».
Εδώ παρατηρούμε: κατανάλωση προϊόντων απόλαυσης με βάση την καραμέλα, τη σοκολάτα, καθώς και αναψυκτικά με σόδα και αλμυρά σνακ.
Οι comfort γεύσεις περιλαμβάνουν τρόφιμα πλούσια σε υδατάνθρακες. Όπως τα αγαπημένα μας τρόφιμα: σουβλάκι, πίτσα, ζυμαρικά και burgers.
Υπάρχουν επίσης πολλές επιλογές από το πρωινό που έχουν αποκτήσει πρόσφατα δημοτικότητα όπως: ψωμάκια, κρουασάν, τηγανίτες και αρτοσκευάσματα.
Μια άλλη ερμηνεία της άνεσης και της επιστροφής στα γνώριμα, είναι οι γεύσεις των διακοπών. Το μυαλό μας συνδέει ήδη τις διακοπές με το να περιποιηθούμε τον εαυτό μας. Να έχουμε τα καλά παραδοσιακά φαγητά μας μαζί με τους αγαπημένους μας. Η εποχή των διακοπών το 2020 ξεκίνησε στις αρχές του και διαρκούν ακόμα!
Προβλέψεις: θα συνεχίσουμε να δείχνουμε ιδιαίτερη προτίμηση στις γεύσεις των διακοπών, ειδικά με τη μορφή προϊόντων περιορισμένης έκδοσης με θέμα τις διακοπές, την εντοπιότητα και την εποχικότητα.
Συνοψίζοντας σχετικά με το πως θα τρώμε μετά την Covid
Σαν συμπέρασμα, μπορούμε να πούμε με βεβαιότητα ότι ο covid άλλαξε τον τρόπο που βλέπουμε τα πράγματα. Αυτό έχει την αντανάκλαση του στον τρόπο που επικοινωνούμε, εργαζόμαστε, σκεφτόμαστε… Φυσικά – και ίσως πάνω από όλα – έχει αντανάκλαση και στην διατροφή.
Κάποιοι από εμάς θα αναζητήσουμε περισσότερο την άνεση του comfort food, άλλοι την εμπειρία και την περιπέτεια που τόσο μας έλλειψε με το Lockdown. Άλλοι πάλι θα στραφούμε στην νοσταλγία και την θαλπωρή. Ας ελπίσουμε ότι το κριτήριο της βιωσιμότητας και της αειφορίας θα παραμείνει στο επίκεντρο.
Πρώτη δημοσίευση: 6 Ιουνίου 2021 – OLICATESSEN https://www.olicatessen.gr/pos-tha-trome-meta-tin-covid/
