Ένας αστικός μύθος λέει ότι δεν υπάρχει εικαστικός της σύγχρονης εποχής που να μην έχει ζωγραφίσει τουλάχιστον μία φορά στη (καλλιτεχνική) ζωή του ένα λαγωνικό του Αφγανιστάν.

Ένας από αυτούς ήταν και ο Πικάσο. Ο οποίος –ως σύντροφος λαγωνικών του Αφγανιστάν ο ίδιος- είχε πει:

«βλέπω τον κόμβο στην κορυφή του κεφαλιού, το μακρύ κρανίο, τον τόσο μοναδικό τρόπο που ξαπλώνει ένα λαγωνικό του Αφγανιστάν, σαν αυτόν της καμήλας, με τα μπροστινά του πόδια να κάμπτονται κάτω από το σώμα, με τα ελαφρώς σχιστά μάτια, κοιτάζοντας μακριά, σαν να στοχάζεται τους αιώνες που πέρασαν…  σαν ένα γλυπτό που εκφράζει την Ανατολή».

Ο ίδιος έχει ζωγραφίσει σε πολλά έργα του τα λαγωνικά του Αφγανιστάν με τον γνωστό μοναδικό του τρόπο, εμπνεόμενος προφανώς από τα δικά του σκυλιά (Kabul και Kazbec τα ονόματα τους).  Το πιο γνωστό του έργο με σκύλο είναι το «Femme au chien» του 1962, το οποίο πουλήθηκε από τον οίκο Christies στο Λονδίνο για περίπου 11.000.000 $ το 2012. Εκτός από την ζωγραφική, ο Picasso έχει δημιουργήσει και γλυπτά με θέμα το λαγωνικό του Αφγανιστάν.

Το ποιο γνωστό είναι ένα γλυπτό που δημιούργησε για την πόλη του Chicago το 1962, το οποίο βρίσκεται στην Daley Plaza. Ο Picasso δεν δέχθηκε να πληρωθεί για το έργο αυτό, παρότι είχε συγκεντρωθεί από δωρεές ένα σημαντικό για την εποχή εκείνη ποσό – περίπου 300.000 $.

Ο ίδιος, εκτός από την αμοιβή,  αρνήθηκε επίσης να αποκαλύψει το θέμα του έργου του, δεν του έδωσε τίτλο και έτσι ξεκίνησε φιλολογία γύρω από το θέμα.

Οι «ειδικοί» κατέληξαν στο ότι απεικόνιζε μία κυρία  με την οποία διατηρούσε σχέσεις εκείνη την εποχή. Σοβαρά αρχιτεκτονικά έντυπα ή websites συνεχίζουν ακόμα και σήμερα να πιστεύουν αυτή την εκδοχή.  It’s the Αfghan Ηound, stupid (παραφράζοντας την φράση του Bill Clinton).

Ο βασιλιάς των σκύλων

Τι είναι όμως αυτό που κάνει τόσο ξεχωριστό το λαγωνικό του Αφγανιστάν ώστε πολλοί να το θεωρούν ως τον βασιλέα των σκύλων;  Ενδεικτικά και όχι περιοριστικά:

Το αγέρωχο – έως και σνομπ – ύφος του, το ρυθμικό βάδισμα του, το μακρύ και μεταξένιο τρίχωμα, όπως επίσης και η έκφραση του προσώπου που –κυρίως λόγω του σχήματος των ματιών – επιβεβαιώνει την Ασιατική του καταγωγή.

Η τέλεια χωρίστρα στο τρίχωμα το κεφαλιού είναι ένα από τα χαρακτηριστικά του. Και, ναι, είναι φυσική! Το πιο αχτένιστο και παραμελημένο Αφγκάν να δείτε, θα έχει τέλεια χωρίστρα. Οπότε, μην με ξαναρωτήσετε στο δρόμο πόση ώρα μου παίρνει να τους κάνω την χωρίστρα: Είναι φυσική.

Το Αφγκάν (στην πατρίδα του το λένε Καλαγκ Τάζι ή Τάζι Σπει ή Σαγκ – ε- Ταζι) είναι μια από τις αρχαιότερες φυλές σκύλων. Έχουν βρεθεί σπηλαιογραφίες ηλικίας μεγαλύτερης των 5.000 ετών με παραστάσεις σκύλων που προσομοιάζουν στο λαγωνικό του Αφγανιστάν. Είναι επίσης μία από τις λίγες φυλές που η εγγύτητα της με το αρχέτυπο του σκύλου, δηλαδή τον λύκο, ξεπερνάει το 60%. Αυτό σημαίνει ότι η φυλή αυτή έχει υποστεί ελάχιστες προσμίξεις και διασταυρώσεις με άλλες φυλές.

Ήταν φυλή προστατευόμενη από τον αυτοκράτορα του Αφγανιστάν και η εξαγωγή του από την χώρα τιμωρείτο με θάνατο δια αποκεφαλισμού. Τώρα, το γιατί τα είχε υπό την προστασία της η εκάστοτε βασιλική οικογένεια του Αφγανιστάν δεν είναι εύκολο να απαντηθεί. Ίσως επειδή ήταν πολύτιμο σκυλί μια που είναι η μοναδική φυλή σκύλων που είναι κατάλληλη και για τους τρείς ρόλους: Κυνηγετικό, φύλακας και τσοπανόσκυλο.  Ίσως πάλι επειδή έχει αυτό το αλαζονικό ύφος – τόσο οικείο σε αυτούς τους …κύκλους.

Το λαγωνικό του Αφγανιστάν στον υπόλοιπο κόσμο

Πάντως δεν μπορεί να είναι συμπτωματικό το ότι στην Αρχαία Ρώμη τα ξαδέλφια των Αφγκάν, τα ιταλικά Γκρεϊχάουντ, είχαν την ίδια αντιμετώπιση: Μόνο η άρχουσα τάξη είχε δικαίωμα να έχει τέτοια σκυλιά και αν συνελάμβαναν πληβείο να ταΐζει τέτοιο σκυλί, η ποινή ήταν να του κόβουν το χέρι!  Στον δυτικό κόσμο και στην σύγχρονη εποχή κανένας δεν παίρνει ένα λαγωνικό του Αφγανιστάν γιατί είναι καλός κυνηγός ή εργατικό τσοπανόσκυλο ή ατρόμητος φύλακας. Το επιλέγεις απλά επειδή σου αρέσει!

Τα πρώτα σκυλιά αυτής της φυλής που έφτασαν στην Ευρώπη, ήταν δώρο του Αυτοκράτορα του Αφγανιστάν στον πρέσβη της Μεγάλης Βρετανίας. Εκεί, κάπου στο 1920, ο πρέσβης επέστρεψε στην πατρίδα του με τα πολύτιμα δώρα του και έκτοτε η Μεγάλη Βρετανία έγινε η χώρα-νονά της φυλής αυτής.

Καταγωγή του λαγωνικού του Αφγανιστάν

Ερευνητές – κυρίως βρετανικής καταγωγής – εικάζουν ότι το λαγωνικό του Αφγανιστάν προήλθε από το περσικό Σαλούκι, που όταν βρέθηκε στις ορεινές περιοχές του Αφγανιστάν, ανέπτυξε με τα χρόνια πυκνό και μακρύ τρίχωμα ώστε να προστατεύεται από τις ακραίες καιρικές συνθήκες του ορεινού Αφγανιστάν.

Κάποιοι μάλιστα, πηγαίνοντας ακόμα πιο πίσω στο χρόνο, θεωρούν ότι το περσικό Σαλούκι και το Σλούγκι της Αραβικής χερσονήσου με την σειρά τους προέρχονται από το Αιγυπτιακό Λαγωνικό, το οποίο αποτελεί μετεξέλιξη του Ελληνικού λαγωνικού.

Οι ίδιοι μάλιστα ερευνητές, θεωρούν ότι ο άλλος κλάδος του Ελληνικού Λαγωνικού είναι το Ιταλικό Γκρεϊχάουντ   και το – σκέτο – Γκρεϊχάουντ που μέσω των Κελτών έφτασε στην Μεγάλη Βρετανία και με την σειρά του αποτέλεσε την βάση για το ιρλανδικό Γουλφχάουντ και το σκοτσέζικο Ντιρχάουντ.  Βέβαια οι Ιρλανδοί και οι Σκωτσέζοι θεωρούν τα σκυλιά τους αυτόχθονα, επικαλούμενοι μάλιστα ιστορικά στοιχεία και τοιχογραφίες από το 7.000 π.Χ, Από την άλλη όμως αποδέχονται ότι έχουν υπάρξει προσμίξεις των φυλών αυτών με το Θιβετιανό Lhasa Apso.

Άλλος κλάδος των Σαλούκι είναι το Αζάουι, που συναντάται στην Βόρεια και Δυτική Αφρική και ήταν το σκυλί της φυλής των Τουαρέγκ.

Όλα τα παραπάνω βέβαια αποτελούν υποθέσεις των ερευνητών αυτών, οι οποίοι επικαλούνται μελέτες DNA, παρατηρήσεις τοιχογραφιών, ακόμα και αναφορές στην Βίβλο για να στηρίξουν τα συμπεράσματα τους. Θα πρέπει πάντως να τονίσουμε ότι δεν υπάρχει καθολική παραδοχή των συμπερασμάτων αυτών.

Συμπεριφορά ενός λαγωνικού του Αφγανιστάν

Το λαγωνικό του Αφγανιστάν είναι ένα τεμπελόσκυλο. Κοιμάται ατέλειωτες ώρες την ημέρα – και την νύχτα – γεγονός που το κάνει κατάλληλο να ζει και σε διαμέρισμα. Αρκεί να βγαίνει 2-3 φορές την ημέρα για μια 30λεπτη βόλτα (συνολικά 5 χιλιόμετρα την ημέρα) και 2-3 φορές την εβδομάδα να έχει την δυνατότητα να τρέξει ελεύθερο σε ελεγχόμενη και περιφραγμένη περιοχή.

Περιφραγμένη γιατί αν το αφήσει κανείς σε ανοιχτό χώρο τα πιθανότερο είναι ότι θα εξαφανιστεί. Ελεύθερο γιατί, έστω και για λίγο χρόνο, πρέπει να του δοθεί η δυνατότητα να τρέξει. Και τρέχει πολύ. Με ταχύτητες που φτάνουν τα 60 χλμ/ώρα. Οπότε, αν δεν είναι περιφραγμένος ο χώρος, δεν έχετε ελπίδα να το φτάσετε εφ’ όσον αποφασίσει να φύγει.

Γιατί φεύγει; Εύλογη απορία. Αγαπάει τον σύντροφο του (δεν υπάρχει η έννοια του «αφεντικού» για ένα λαγωνικό του Αφγανιστάν), αγαπάει την οικογένεια με την οποία συζεί και μοιράζεται την ίδια στέγη – ειδικά τα παιδιά, αλλά η ψυχή του βρίσκεται κάπου στην Καμπούλ.  Το λαγωνικό του Αφγανιστάν έχει μάθει να ζει σε μεγάλες αχανείς εκτάσεις.

Οι Αφγανοί κυνηγοί δεν χρειάζεται καν να χρησιμοποιούν όπλα. Απλά αφήνουν τα σκυλιά τους ελεύθερα να κυνηγήσουν. Τα σκυλιά σκοτώνουν  τα θηράματα. Τρώνε το πρώτο σαν αμοιβή και τα υπόλοιπα τα αφήνουν να τα συλλέξουν οι κυνηγοί. Έτσι θα μπορούσα να κυνηγήσω κι εγώ που έχω να πιάσω όπλο από τότε που πήγα στρατό.

Η συμβίωση με ένα λαγωνικό του Αφγανιστάν είναι εύκολη. Αρκεί να τηρείς κάποιους κανόνες.

Αν χάσεις την ψυχραιμία σου, αν φωνάξεις, αν το τιμωρήσεις με οποιοδήποτε τρόπο, απλά θα βγεις χαμένος. Θα χάσεις την εκτίμηση και τον σεβασμό του. Ότι χειρότερο.

Ο πρώτος κανόνας είναι ότι δεν είσαι το αφεντικό του. Και να αισθάνεσαι εσύ έτσι, δεν το αισθάνεται αυτό, οπότε δεν έχει καμία σημασία. Είσαστε σύντροφοι και μέλη της ίδιας αγέλης. Αν είσαι κατάλληλος για αρχηγός της αγέλης, τότε σε αποδέχεται ως αρχηγό (με βαριά καρδιά) και θα τα πάτε καλά.

Δεν μπορείς ποτέ μα ποτέ να μαλώσεις ένα Αφγκάν. Αν το κάνεις θα το πληρώσεις ακριβά. Ακόμα και αν μασουλήσει ένα πανάκριβο ζευγάρι παπούτσια, το μόνο που μπορείς να κάνεις είναι να του δείξεις πόσο σε απογοήτευσε η συμπεριφορά του. Αν χάσεις την ψυχραιμία σου, αν φωνάξεις, αν το τιμωρήσεις με οπουδήποτε τρόπο, απλά θα βγεις χαμένος. Θα χάσεις την εκτίμηση και τον σεβασμό του. Ότι χειρότερο.

Μπορείς απλά να του πεις: «Με απογοήτευσες. Δεν περίμενα από εσένα κάτι τέτοιο. Κρίμα την εκτίμηση που σου είχα». Με αυτά τα λόγια το τέλειωσες. Φυσικά δεν καταλαβαίνει ακριβώς τι του είπες (παρ’ ότι οι έρευνες έχουν δείξει ότι ένας σκύλος μπορεί να μάθει περίπου 250-300 λέξεις). Αντιλαμβάνεται όμως τον τόνο της φωνής σου. Και ως επαρμένος και αλαζόνας που είναι, δεν θέλει να το προσβάλεις.

Καλό θα ήταν επίσης να αποδεχθείς το γεγονός ότι το κρεβάτι και ο καναπές σου είναι και δικά του.

Να διευκρινίσουμε εδώ ότι τα λαγωνικά του Αφγανιστάν δεν έχουν υποδόριο λίπος, άρα χρειάζονται μαλακό υπόστρωμα για να ξεκουράζονται. Στο φυσικό τους περιβάλλον, το γρασίδι της στέπας τους αρκεί. Στο αστικό περιβάλλον, ένας διθέσιος καναπές είναι ότι πρέπει. Άλλωστε, η προσωπικότητα τους δεν τους επιτρέπει να μην μοιράζονται μαζί σου αυτό που εσύ απολαμβάνεις.

Διατροφή ενός λαγωνικού του Αφγανιστάν

Αυτό περιλαμβάνει το φαγητό. Μπορεί να τους έχεις σερβίρει το ωραιότερο και θρεπτικότερο φαγητό (π.χ. συκωτάκια και πλάτες κοτόπουλου με καρότα, αυγά, δενδρολίβανο και εξαιρετικό παρθένο ελαιόλαδο) αλλά επειδή στο τραπέζι είναι σερβιρισμένα κολοκυθάκια βραστά με ρίγανη, να αψηφήσουν το φαγητό τους και να προτιμήσουν το δικό σου.  Ναι, τα νερόβραστα κολοκυθάκια.

Πάντως όσο και να φάνε, δεν παχαίνουν. Βλέπεις ένα σκυλί στο μέγεθος ενός μικρού πόνι και ζυγίζει 25 κιλά μαζί με το τρίχωμα. Αν δεις Αφγκάν κουρεμένο, νομίζεις ότι έχει να φάει 2 μήνες. Θυμίζω ότι δεν έχουν υποδόριο λίπος.  Οπότε, όσο και να ζηλεύετε την ικανότητα του να τρώει όσο θέλει και να μην παχαίνει, δεν μπορείτε να καταφέρετε το ίδιο. Βέβαια, να πούμε και αυτό: Με το δικό του φαγητό είναι πολύ μετρημένο. Όσο και να του βάλεις να φάει, αυτό θα καταναλώσει όσο χρειάζεται. Δηλαδή περίπου 2,5-3% του βάρους του ημερησίως. Αυτό όμως δεν αφορά στο κλεμμένο φαγητό. Αν πρόκειται για κλεμμένο, εκεί η ποσότητα δεν έχει όριο. Έχω δει Αφγκάν να τρώει ένα ολόκληρο νουά από αγελάδα γίγα και μάλιστα μισοπαγωμένο.  Κοιμόταν μετά για δύο μέρες, προφανώς μέχρι να το χωνέψει, αλλά το έφαγε. Εμείς περιοριστήκαμε στο ρύζι που επρόκειτο να συνοδέψει το νουά.

Υπάρχουν χιλιάδες θέματα να γράψει κανείς για αυτή τη φυλή. Όπως φαντάζομαι για κάθε σκύλο είτε κάποιας συγκεκριμένης φυλής είτε ημίαιμο. Εμείς γράφουμε για τα Αφγκάν για έναν απλό λόγο: Είναι δικά μας!

Με χαρά μας να φιλοξενήσουμε άρθρα για άλλες φυλές σκύλων, όπως και για ημίαιμα.