Το να προσπαθήσεις να απαντήσεις στο ερώτημα τι είναι το χρώμα, σημαίνει ότι πρώτα θα πρέπει να ορίσεις το κοινό σου.

Διότι, άλλο πράγμα είναι το χρώμα για τους φυσικούς άλλο για τους χημικούς. Διαφορετικό για τους ζωγράφους απ’ οτι  για τους τυπογράφους. Άλλο είναι για τους μεταφυσικούς και άλλο για τους ψυχολόγους…

Αυτό οφείλεται στο ότι το χρώμα είναι ο τρόπος που αντιλαμβανόμαστε μια αίσθηση και όχι μια αντικειμενική πραγματικότητα. Και –ακόμα χειρότερα- το χρώμα είναι η αίσθηση που μας δημιουργείται ανάλογα με το πολιτισμικό και θρησκευτικό μας περιβάλλον. Για παράδειγμα, ενώ το λευκό στο δυτικό πολιτισμό είναι το χρώμα της αγνότητας, για τους Κινέζους είναι το χρώμα του πένθους.

Φυσικά (με την έννοια της Φυσικής), το κάθε χρώμα αντιστοιχεί σε κάποια συγκεκριμένη συχνότητα (οπότε υπάρχει ο αντικειμενικός ορισμός των φυσικών). Πρακτικά όμως κανένας μας δεν έχει την ίδια αντίληψη για το χρώμα, μια που αυτή εξαρτάται από τους υποδοχείς του εγκεφάλου μας. Λίγο …πειραγμένος εγκέφαλος και το κίτρινο γίνεται κόκκινο ή πράσινο.

Όπως επίσης, άλλα είναι τα βασικά χρώματα σύμφωνα με την προσθετική διαδικασία και άλλα με την αφαιρετική διαδικασία Στην προσθετική ειναι κόκκινο, πράσινο, μπλε ενώ στην αφαιρετική κίτρινο, κυανό, ματζέντα. Με απλά λόγια,  κίτρινο, ανοιχτό μπλε, σκούρο κόκκινο.  Η προσθετική διαδικασία είναι όπως αυτή της εκπομπής χρώματος από μία οθόνη τηλεόρασης ή υπολογιστή (RGB).

Η αφαιρετική είναι όπως αυτή της εκτύπωσης. CMY που με την προσθήκη του μαύρου γίνεται CMYK. Χωρίς το μαύρο η μίξη του γαλάζιου με το κόκκινο και το κίτρινο θα έβγαζε καφέ.

βασικά χρώματα στη ζωγραφική

Έλα όμως που στην ζωγραφική τα βασικά χρώματα είναι το κόκκινο, το κίτρινο και το μπλε (RYB). Με τις ανάλογες προσμίξεις, οι ζωγράφοι πετυχαίνουν το χρώμα που θέλουν.

Βέβαια, πολλές φορές, οι ζωγράφοι «φτιάχνουν» άλλο χρώμα από αυτό που βλέπουμε εμείς, με αποκορύφωμα την πλήρη απουσία χρώματος. Για παράδειγμα, όλα τα Ελληνικά αγάλματα είχαν έντονους χρωματισμούς, αλλά τα χρώματα αυτά δεν «επέζησαν» μέχρι τις μέρες μας.

Άλλο παράδειγμα: Κάποια έργα τέχνης του Rembrandt στην αρχική τους μορφή είχαν ευρύτατη χρήση του κόκκινου χρώματος. Επειδή όμως ο μεγάλος αυτός ζωγράφος πειραματιζόταν πολύ με τις χρωστικές ουσίες, το κόκκινο του χρώμα (παρασκευασμένο από plumbonacrite), με τον χρόνο ξεθώριασε σε άσπρο. Έτσι, αυτό που εμείς σήμερα απολαμβάνουμε στα έργα του, ήταν τελείως διαφορετικό στην αρχική πρόθεση και αντίληψη του ζωγράφου.

Γενικότερα, υπάρχει μια σύγχυση μεταξύ της έννοιας του χρώματος και αυτής της χρωστικής ουσίας, σύγχυση που ούτε οι Φιλόσοφοι κατάφεραν να λύσουν. Άλλωστε λίγοι από αυτούς άγγιξαν αυτό το θέμα. Αριστοτέλης, Αρίσταρχος, Νεύτωνας, Γκαίτε… Συμπέρασμα δεν νομίζω να έβγαλαν.

Οι βασιλιάδες όμως επέλεξαν το χρώμα τους. Για να δείτε ποιό είναι αυτό, ακολουθήστε τον σχετικό σύνδεσμο.